قیمت دلار چند؟

چرایی اهمیت قیمت دلار

شاخص بهره مندی مردم از امکانات زندگی نشان می دهد که بخش مهمی از مردم، کسب و کار و حتی زندگیشان به دلار وابسته شده است. کالاهای که مردم در زندگی روزانه از آنها بهره می برند همگی، به قیمت دلار وابستگی دارند. گزارش مرکز آمار نشان می دهد 44.4 درصد مردم از خودرو استفاده می کنند. براین اساس همگی این افراد با موضوع خرید لوازم یدکی خودرو درگیر هستند. از سوی دیگر 2 هزار واحد قطعه سازی هم برای واردات مواد اولیه و حتی قطعات خودرو به آنسوی مرزها وابسته اند. براین اساس آنان نیز قیمت دلار را باید به صورت روزانه چک کنند. افزایش ناگهانی قیمت دلار طی دو روزگذشته هم زندگی این افراد را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. 17.8 درصد مردم ایران نیز از موتورسیکلت استفاده می کنند. 99.3 درصد مردم از تلویزیون و 53.8 درصد مردم هم از ویدئو استفاده می کنند. براین اساس همگی این افراد باید برای تغییر وسایلی که در اختیار دارند، چشم به دلار داشته باشند چراکه تمامی این کالاها از خارج از کشور وارد می شود. نوسان قیمت دلار در دوره های زمانی مختلف منجر به تغییر اساسی قیمت این کالاها می شود. حتی کارخانه های داخلی تولیدکننده لوازم خانگی نیز به واردات لوازم اولیه وابسته اند.حداقل 22 میلیون نفر از جمعیت روستایی ایران و 55 میلیون جمعیت شهرنشین ایران زندگی روزانه شان به قیمت دلار گره خورده است. براین اساس خبرمذاکرات هسته ای و نوسان قیمت دلار برای این گروه اهمیت بسیار بالایی پیدا می کند.

گزارش‌های منتشر شده در زمینه آزادسازی دارایی‌های ایران در حساب‌‌های مسدود شده در کشور‌‌های طرف سوم (طرف سوم تحریم‌های آمریکا) نادرست هستند. نه شرکای ما این پول‌‌ها را به ایران داده‌‌اند و نه آمریکا انتقال این پول‌‌های بلوکه شده را مجاز یا تایید کرده است. از سوی دیگر اخبار منتشر شده حول محور مبحث حذف نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی نیز حاکی از آن است که هنوز توافقی در این زمینه صورت نگرفته و همین امر نیز توانسته انتظارات فعالان بازار از آینده نرخ را افزایشی کند. البته در شرایط کنونی هنوز بسیاری از معامله‌گران معتقدند در نهایت شانس حصول یک توافق از عدم موفقیت آن بیشتر است.

درباره کشورها با درآمد منابع طبیعی مثل نفت نکات گفتنی دیگری هم وجود دارد. این کشورها بنا به تجربه، معمولا در دوران وفور درآمد نفتی را صرف واردات کالای خارجی می‌کنند. در این شرایط حتی با وجود کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها، تورم از حد متناسب با رشد مازاد پول خود پایین‌تر می‌آید و در اعدادِ کمتری تثبیت و سرکوب می‌شود اما به‌ دلیل تجارتی‌نبودن نیروی کار محلی و اجاره و سایر خدمات، تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده محو و ناچیز نمی‌شود.

در هنگامه مثبت‌بودن خالص تراز پرداخت‌ها ناشی از صادرات کالاهای معمولی با ادامه این روند و کاهش تدریجی نرخ حقیقی ارز خارجی، به‌ دلیل رقابتی نبودن صادرات کالاها بلاموضوع می‌شود و در عوض واردات بسیار به صرفه‌تر خواهد شد اما در ادامه با تداوم رشد تقاضای ارز و فشار روی افزایش نرخ ارز، با گران‌ترشدن واردات و ارزان‌ترشدن کالای صادراتی، بار دیگر تعادل برقرار خواهد شد.

اما در این کشورهای خاص دارای منابع طبیعی این اتفاق فوق نمی‌افتد چون نسبت بازدهی منابع طبیعی بسیار بالاست و به این زودی‌ها از سودآوری نمی‌افتند. به‌ عنوان مثال وقتی برای تولید و استخراج نفت حدود هشت دلار برای هر بشکه هزینه می‌شود، اما حدود ۱۰۰ دلار به فروش می‌رسد، یعنی ممکن است سال‌ها یا دهه‌ها طول بکشد تا با افزایش هزینه‌های داخلی، تولید نفت از صرفه بیفتد. این پدیده نام معروفی به نام «بیماری هلندی» دارد.

در نتیجه افت نرخ حقیقی ارز تا حد بسیار زیادی ادامه پیدا خواهد کرد تا جایی که به‌ دلیلی مثل «تحریم خارجی» یا «افت قیمت جهانی آن منبع طبیعی» (مثلا نفت)، سیل درآمدهای بادآورده کم یا قطع شود.

در آن زمان بازیگران اقتصاد که با حجم بالای پول در جیب و کارت‌های بانکی خود (که در این مدت به‌دلیل کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها بیشتر هم شده است)، همچنان خواهان خدمات، کالای خارجی و خروج سرمایه هستند اما چون عرضه ارز خارجی به‌شدت کم شده است، نرخ ارز ناگزیر جهش می‌کند و حالا قیمت کالای خارجی بسیار افزایش می‌یابد.

اما بنگاه داخلی تولیدکننده محصول مشابه خارجی در بهترین حالت، اگر تا آن لحظه به‌ دلیل شیوع همین بیماری هلندی در اقتصاد تعطیل نشده باشد، ظرفیت محدودی دارد و نمی‌تواند پاسخگوی حجم بالای جانشینی مصرف‌کننده از نمونه خارجی به داخلی باشد، پس به ناچار قیمت کالای داخلی جهش کرده و هر چه تورم در آن سال‌ها انباشت شده بود، یک‌ جا بر سر اقتصاد آوار می‌شود! که البته پس از این جهش، مجدد افزایش قیمت‌ها با رشد مازاد پول هماهنگ خواهد شد.

در واقع این تحریم‌ها صرفا مانند جرقه‌ای، انبار باروت پول را منفجر کرده‌اند نه اینکه خود علت تامه و علت‌العلل تورم باشند. اگر آن ناترازی بانک‌ها و کسری بودجه نبود، انبار باروتی هم نبود که تحریم‌ها بخواهد روی آن اثر انفجاری تورم بگذارد.

با توجه به همین توضیحات بالا، با این که در از سال 99 تا 1400 قیمت دلار تغییری نکرد اما نزدیک به 35 درصد تورم کالا و خدمات مصرفی داشتیم که ناشی از کسری بودجه دولت و ناترازی بانک‌هاست که خود را به‌ صورت رشد نقدینگی و پول نشان می‌دهد. اگر افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در سال گذشته تابع قیمت دلار در طول آن بود و نه در عرض آن، اکنون باید تورم نقطه به نقطه‌ای نزدیک به «صفر» را تجربه می‌کردیم که می‌دانیم با واقعیت فاصله زیادی دارد.»

پیش بینی قیمت دلار

بخشی از معامله گران باور دارند که با پایان بی نتیجه مذاکرات هسته ای، دلیلی برای افت قیمت دلار وجود ندارد و این ارز به تدریج خرکت در مسیر افزایشی را ادامه خواهد داد. با این حال، گروه دیگری باور دارند که بازار هم چنان نسبت به احیای توافق هسته ای امید دارد و با توجه به احتمال شروع دوباره مذاکرات، بازیگران ارزی سعی خواهند کرد که با احتیاط رفتار کنند. به نظر می رسد حداقل در روزهای گذشته،‌قدرت گروه اول در بازار بیشتر بوده است و کاهش احیای امید برای ایجاد یک توافق هسته ای، زمینه ساز ورود قدرتمند خریداران شده است.