ساعت کاری
تغییر ساعت کاری ۳.۵ میلیون نفر برای صرفه‌جویی ۲ روزه در مصرف برق
دولت ساعت کاری ۳.۵ میلیون نفر را تغییر داده تا بتواند طی سه ماه به اندازه مصرف دو روز کل کشور، برق ذخیره کند. این مساله بیشتر به شوخی مدیریتی شبیه است تا ایجاد راهکاری برای کنترل مصرف انرژی.
از ۱۶ خرداد ماه ساعت کاری ادارات دولتی و نهادهای عمومی یک ساعت به عقب کشیده و قرار شد کارمندان دولت کار خود را از ساعت ۶ بامداد آغاز کنند.
مهم‌ترین هدف دولت برای اجرای این طرح کاهش مصرف انرژی عنوان شده است. اما حالا بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد دولت با طرح جدید خود احتمالا ۱۳۰ میلیون کیلو وات ساعت برق صرفه‌جویی کند که معادل مصرف دو روز برق کل کشور است.
طرحی برای صرفه‌جویی دو روزه مصرف برق
هنوز یک هفته از آغاز طرح ابتکاری دولت نگذشته و آماری درباره کاهش مصرف انرژی منتشر نشده است. اما دولت گذشته هم طرح تغییر ساعات کار ادارات را اجرا کرد و مرکز پژوهش‌های مجلس آثار اقتصادی این طرح را بررسی کرد. بر اساس گزارشی که سال ۹۷ منتشر شده، اجرای طرح تغییر ساعات کاری کارمندان ظرف شش ماه سبب صرفه‌جویی ۳۱۰ میلیون کیلو وات ساعت برق در کل کشور شده است.
میزان مصرف برق روزانه کل کشور چقدر است؟ مروری بر گزارش‌ها نشان می‌دهد مصرف روزانه برق کل کشور حدود ۶۰ هزار مگاوات ساعت یا ۶۰ میلیون کیلو وات ساعت است. یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد اگر تغییر سه ماهه ساعت کار ادارات در سال جاری بتواند معادل شش ماهه سال ۹۷ در مصرف برق صرفه‌جویی کند، دولت نهایتا اندازه مصرف دو روز برق کل کشور صرفه‌جویی انرژی داشته است.
به عبارتی دولت ۳.۵ میلیون کارمند بخش دولتی و عمومی را مجبور به تغییر ساعت کاری خود کرده تا بتواند معادل مصرف دو روز برق ذخیره کند. چیزی که بیشتر به شوخی مدیریتی شبیه است و هیچ مبنای علمی و کارشناسی ندارد.
هزینه ۴۵ میلیارد تومانی طرح دولت برای مترو
حالا به نظر می‌رسد با وجود منسوخ شدن طرح تغییر ساعت کاری در کشورهای دیگر، ایران همچنان بر اجرای این طرح اصرار دارد. آن هم طرحی که نه تنها در مصرف انرژی صرفه‌جویی نمی‌کند، بلکه باعث افزایش هزینه‌های متعدد برای دولت و سایر نهادها می‌شود.
تنها در یک قلم، مترو مجبور شده ساعت کاری خود را یک ساعت افزایش دهد و از ساعت ۵.۳۰ دقیقه بامداد به ۴.۳۰ دقیقه برساند. دنیای اقتصاد در گزارشی اعلام کرده که هزینه نیروی انسانی این شرکت هر ساعت ۵۰۰ میلیون تومان است و شرکت بهره‌برداری مترو طی ۹۰ روز از محل تغییر ساعت کار کارمندان ۴۵ میلیارد تومان افزایش هزینه خواهد داشت.
این رقم در حالی است که درآمد سالانه مترو از محل فروش بلیط تنها ۵۰۰ میلیارد تومان است و طرح جدید دولت یک دهم این درآمد را می‌بلعد. این جدای از افزایش هزینه پرسنلی سازمان اتوبوسرانی و یا نهادهای دیگر است.
مشکلات اجتماعی طرح تغییر ساعت کاری
آنچه در بالا آمد، بخشی از هزینه‌های اقتصادی اجرای این طرح است. نکته این است که اجرای این طرح با زندگی ۳.۵ میلیون کارمند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. جدای از آن این طرح ابعاد اجتماعی و روانی بسیاری هم دارد.
یک نمونه آن برای زنان شاغلی است که کودک زیر ۷ سال دارند و باید راس ساعت ۶ صبح سر کار باشند آن هم در حالی که بسیاری از مهدهای کودک بعد از ساعت ۷ صبح کار خود را آغاز می‌کنند.
البته معاونت زنان دولت اعلام کرده که طرح شناوری ساعات کاری مادران دارای کودک زیر ۷ سال را به دولت داده است. اما سوالی که وجود دارد این است که طرح تغییر ساعت کاری ادارات از سه ماه گذشته در دستور کار دولت بود و چرا همان زمان برای مادران شاغل فکری نشد و حالا بعد از اجرای طرح، ایرادات آن مطرح شده است.
نکته بعدی این است که در گزارش سال ۹۷ مرکز پژوهش‌های مجلس مشخصا عنوان شده که تغییر ساعت کاری ادارات در کشورهای اروپایی مثل آلمان، انگستان، فنلاند و سوئد متوقف شده و مهم‌ترین دلیل آن، تاثیر سو اجرای تغییر ساعت بر سلامتی افراد است. حتی در این کشورها مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد میزان تصادفات رانندگی در این بازه زمانی افزایش پیدا می‌کند.
نکته جالب این است که در گزارش سال ۹۷ مرکز پژوهش‌های مجلس هم بر تبعاتی مانند افزایش تصادف تاکید شده است اما دولت این بعد این گزارش را نادیده گرفته است.