شنبه‌های تعطیل

تعطیلی شنبه‌ها به جای پنج شنبه، مدتی است موضوع داغ نمایندگان مجلس شده است؛ اغلب نمایندگان ملت در مجلس و حتی نمایندگان پارلمان بخش خصوصی تاکید دارند به‌منظور همگام‌سازی با بازارهای جهانی و درراستای اینکه در بیش از ۷۰ درصد کشورهای دنیا، «شنبه» به‌عنوان یکی از روزهای تعطیل رسمی آنها به حساب می‌آید بنابراین بهتر است در ایران نیز روز شنبه پس از جمعه آنطور که قرار است در هفته ۲ روز به عنوان تعطیلی رسمی در نظر گرفته شود، برای تصویب مورد موافقت قرار گیرد.

حال که لایحه ۲ روز تعطیلی در هفته برای بررسی و تصویب نهایی در مجلس شورای اسلامی است، موضوع روز جدید تعطیل مورد اختلاف نظر نمایندگان ملت بوده که آیا «پنجشنبه و جمعه» تعطیل شود یا «جمعه و شنبه»؟

اگرچه هنوز روشن نیست تعطیلات دو روزه پایان هفته در صورت تصویب مجلس از ابتدای سال آینده کدام روزها خواهد بود اما آن طور که معلوم است دولت خواهان تعطیلی روز پنجشنبه بوده چراکه به درستی می‌داند همین الان نیز روز پنجشنبه، ادارات تقریبا نیمه‌تعطیل هستند و خیلی از کارکنان تا قبل از ظهر محل کار خود را ترک می‌کنند.

طی ماه‌های گذشته صحبت بر سر تعطیلی روز پنجشنبه در جریان بود و برخی از مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس معتقدند روز پنجشنبه به‌دلیل انجام فرایض دینی، زیارت اهل قبور و ... بهتر است تعطیل شود اما در مقابل خیلی‌ها ضمن اهمیت بخشیدن به این مسائل، تاکید دارند باتوجه به تعطیلی نصفه نیمه روز پنجشنبه، بهتر است روز شنبه که در بیشتر کشورهای دنیا، تعطیل رسمی به شمار می‌رود، در ایران نیز تعطیل شود، اقدامی که برای همگام‌سازی با بازارهای جهانی و توجه به افزایش انجام مراودات تجاری، تبادلات اقتصادی و بازرگانی با دنیا ضروری به نظر می‌رسد.

از سوی دیگر، تعطیلی شنبه در ایران می‌تواند تحولی جدید و افق روشنی را در اقتصاد کشور ترسیم کند، زیرا چنانچه روز پنجشنبه در ایران تعطیل شود، فرصت ۲ روز یعنی پنجشنبه برای ما و شنبه برای کشورهای طرف مقابل معامله با تجار ایرانی به هدر می‌رود. با این وجود با توافق مجلس در تصویب تعطیلی روز شنبه به عنوان روز تعطیلی رسمی جدید، این اقدام بی‌تردید می‌تواند اثرات مثبت اقتصادی قابل توجهی را نصیب کشور کند.

خاطرم هست که چند سال پیش و برای نخستین بار حتی قبل از مجلس شورای اسلامی، نمایندگان بخش خصوصی موضوع تعطیلی شنبه‌ها را پیگیری می‌کردند؛ خبرگان اقتصادی دلیل اصلی آن را تقارن حداقلی با تعطیلات بین‌المللی می‌دانند بدین جهت که تعطیلات پنجشنبه و جمعه در کشور ما و شنبه و یکشنبه در بیشتر کشورها در عمل سه روز را برای برقراری مراودات بین‌المللی باقی می‌گذارد. به‌عنوان نمونه در کشوری مثل چین که بیشترین مراودات اقتصادی ما با این کشور است، اختلاف ۴ ساعت و نیم با چین باعث می‌شود نتوانیم از این چند روز به خوبی استفاده کنیم.

با این وجود کاش بخش خصوصی بر این خواسته خود پافشاری بیشتری کند تا این مهم در میان دعواهای سیاسی نمایندگان مجلس گم نشود. نکته قابل توجه اینکه تعطیلی جمعه و شنبه چند سالی است در کشورهای مسلمان منطقه مانند امارات، ترکیه، عراق و افغانستان اجرایی شده و از طرفی پاسخ استفتا از دفاتر مراجع عظام هیچ اشکال شرعی بر تعطیلی شنبه وارد نمی‌دانند. بنابراین برای تقویت وضعیت اقتصادی کشور به‌ویژه رونق تبادلات تجاری بدون نگاه سیاسی بلکه با هدف پویایی و بهبود فضای اقتصادی کشور، تمرکز و توجهات روی تعطیلی روز شنبه گذاشته شود.

مدتی است لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته در مجلس مسکوت باقی مانده که گویا دلیل اصلی آن اختلاف نظر نمایندگان بر سر تعطیلی روز شنبه یا پنجشنبه‌ است، این در حالی است که فعالان اقتصادی و تجاری در اتاق‌های بازرگانی خطاب به دولت و مجلس، تأکید دارند به‌منظور توجه به رونق اقتصاد کشور و افزایش سطح تجارت و بازرگانی، بهتر است روزهای «جمعه و شنبه» به‌عنوان ۲ روز تعطیل رسمی در کشور در نظر گرفته شود.

علاوه‌بر فعالان اقتصادی، کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در بررسی اولیه خود راجع به تعطیلی ۲ روز در هفته مایل است به جای پنجشنبه، روز شنبه تعطیل شود. هرچند دولت تاکید دارد که به جای شنبه، روزهای پنجشنبه تعطیل شود با این وجود مجلس طرح خود را براساس تعطیلی روزهای شنبه تنظیم کرده است.

در این میان مطابق بیانیه اتاق بازرگانی تهران خطاب به دولت و مجلس، پیشنهاد شده است در ساماندهی تعطیلات پایان هفته، افزایش این تعطیلات به روزهای جمعه و شنبه منتهی شود. بیانیه‌ای که به دور از حواشی و مسائل سیاسی فقط و فقط درراستای همگام‌سازی تعطیلات با بازارهای جهانی، تسهیل فرایندهای تجاری و مبادلات بین‌المللی، توسعه اقتصاد گردشگری و ارتقای بهره‌وری است که نمایندگان پارلمان بخش خصوصی و فعالان خبره اقتصادی آن را در انطباق با ملزومات اقتصادی و تجاری می‌دانند. ازجمله مهمترین دلایل موافقان تعطیل شدن روز شنبه این است که تعطیلات یک‌ونیم ‌روزه آخر هفته در ایران (از ظهر پنجشنبه تا صبح شنبه ایران) منجر به کاهش تعاملات تجاری با جهان شده است چراکه بسیاری از کشورهای طرف قرارداد تجاری ایران، روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و این عدم‌تطبیق سبب شده تا ایران در عمل ۳.۵ روز با دنیا ارتباطی نداشته باشد.

این بار هم بخش خصوصی پذیرفته است که از منافع خود درراستای منافع ملی بگذرد و بپذیرد که از میزان ساعت کاری هفته نیروهایش کاسته شود و یک روز به تعطیلی رسمی پایان هفته اضافه شود اما از آن سو انتظار دارد که دولتمردان و تصمیم‌گیران این فرصت تاریخی را از دست ندهند و آنها نیز درراستای منافع ملی، با تصویب تعطیلی روز شنبه به گشایش بیش از پیش تبادلات تجاری و ارتباطات بین‌المللی کشور با دنیا اقدام کنند.

طبق گزارش گمرک حجم تجارت خارجی ایران در ۹ ماهه نخست سال جاری با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق به ۱۱۲ میلیارد دلار رسیده است که در مقابل طی این مدت حجم واردات ۲۸.۷ میلیون تن کالا به ارزش ۴۸.۴ میلیارد دلار بوده است. این شاخص از نظر ارزش ۱۲ درصد و از لحاظ وزنی ۶ درصد رشد را نشان می‌دهد.

حال چنانچه روز شنبه به جای پنجشنبه به‌عنوان روز جدید تعطیل رسمی در کشور تصویب شود، بی‌تردید حجم تجارت خارجی و داخلی ایران باتوجه به اضافه شدن ۲ روز کاری به فعالیت‌های تجاری و اقتصادی کشور بسیار بیشتر از این رقم‌ها خواهد شد، اقدامی که علاوه‌بر توسعه اقتصادی و تجاری، ارزآوری قابل توجهی را از طریق بخش گردشگری و ... نصیب ایران می‌کند.