افزایش حقوق بازنشستگان دوباره به مشکل خورد/ دولت مقابل مجلس ایستاد؟

 انتظار می‌رفت با نظر روز گذشته هیات تطبیق مقررات مجلس شورای اسلامی، مصوبه افزایش حقوق بازنشستگان به سودمستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی تغییر کند.

اما با توضیحات امروز دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی بعید به نظر می‌رسد بازنگری مصوبه افزایش حقوق کارگران بازنشسته قطعی نیست.

روز گذشته مجتبی توانگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در حساب توییتری خود از ابطال مصوبه افزایش مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی در جلسه هیات تطبیق مقررات مجلس خبر داد.

این اظهارات پس از آن صورت گرفت که کمیسیون تطبیق مقررات مجلس شورای اسلامی برای دومین بار درخصوص رسیدگی به اختلاف کارگران بازنشسته با هیات دولت تشکیل جلسه داد.

ایراد دولت به اعلام نظر هیات تطبیق مقررات مجلس

درپی انتشار خبر ابطال مصوبه افزایش مستمری‌های تامین اجتماعی در هیات تطبیق مقررات مجلس شورای اسلامی، ساعاتی قبل دبیر خانه شورای اطلاع رسانی دولت اینطور واکنش نشان داد: هیات تطبیق از جایگاهی برای ابطال مصوبات هیات وزیران برخوردار نیست.

محتوای توضیحات منتشر شده از سوی شورای اطلاع رسانی دولت از قرار ذیل است: هیات تطبیق نظارت از جایگاه قانونی لازم برای ابطال مصوبه هیات دولت برخوردار نیست، این هیات کارکردی مشورتی برای رئیس مجلس دارد و اگر شخص رئیس مجلس به این نتیجه برسد که مصوبه‌ای نیاز به ابطال دارد باید آن را به هیات دولت ابلاغ کند. بنابراین صرف اظهار نقل قول یک نماینده در چنین مواردی ملاک نیست.

براساس این توضیحات دبیرخانه شورای اطلاع رسانی هیات دولت که مشروح آن در پایگاه اطلاع رسانی هیات دولت قرار دارد، به نظر می‌رسد بازنشستگان تامین اجتماعی باید منتظر بمانند تا شخص رئیس مجلس ابتدا از بابت ایراد داشتن مصوبه هیات دولت در خصوص افزایش ۱۰ درصدی حقوق بازنشستگان سایر سطوح مطمئن شود و بعد ابطال و اصلاح آنرا به صورت رسمی به دولت ابلاغ کند.

در این حالت آنچه مسلم است استمرار مصوبه فعلی و محاسبه مستمری‌ ماه های باقیمانده از سال ۱۴۰۱ براساس ۱۰ درصد افزایش برای سایر سطوح است.

ورود مجلس شورای اسلامی به افزایش مستمری

از سوی دیگر قرار است برای بعد از ظهر امروز جلسه مهم دیگری در رابطه با افزایش بحث‌برانگیز حقوق بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی برگزار شود.

این جلسه میان اعضای هیات دولت و هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین برگزار می‌شود. به احتمال زیاد برخی از اعضای تشکل‌های صنفی بازنشسته هم در آن حضور دارند.

حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری درباره این خبر به تجارت‌نیوز گفت: به احتمال زیاد در این جلسه علاوه بر مسئولان وزارت رفاه و سازمان تامین اجتماعی، معاون اول رئیس جمهور نیز حضور خواهد داشت.

وی افزود: تا به این لحظه که دولت از موضع خود در قبال افزایش ۱۰ درصدی مستمری کارگران بازنشسته عقب نشینی کرده است. سازمان تامین اجتماعی هم از ادامه این وضعیت راضی است. برای همین همه چیز به نظر نمایندگان مجلس بستگی دارد.

صادقی ادامه داد: تا به این لحظه سازمان تامین اجتماعی تنها مشغول واریز مابه‌التفاوت افزایش مستمری‌های خردادماه است. این در حالی است که طبق برآورد خود کارشناسان تامین اجتماعی، افزایش ۳۸ درصدی مستمری‌ها هیچ بار مالی را متوجه سازمان نمی‌کند.

وی افزود: چنانچه مجلس به این نتیجه برسد که دولت در افزایش مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی مرتکب تخلف و قصور شده است، مصوبه افزایش مستمری ابطال و هیات دولت ملزم به رعایت قانون می‌شود.

مروری دوباره بر پیدایش یک اختلاف

افزایش مستمری کارگران بازنشسته بعد از آن به مناقشه‌ای میان کارگران بازنشسته با دولت سیزدهم تبدیل شد که هیات دولت برخلاف پیشنهاد هیات‌مدیره سازمان تامین اجتماعی عمل کرد.

برابر پیشنهاد هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی قرار بود مستمری سال ۱۴۰۱ سازمان تامین اجتماعی به میزان ۵۷ درصد برای حداقل‌بگیران و ۳۸ درصد برای سایر سطوح‌بگیران افزایش یابد. مبنای این افزایش مصوبه شورای عالی کار بود.

در مقابل این پیشنهاد، هیات دولت مستمری‌بگیران سایر سطوح را به دو دسته تقسیم کرد. آنهایی که دریافتی زیر ۱۰ میلیون تومان داشتند شامل ۱۰ درصد افزایش به علاوه رقم ثابت ۶۵۰ هزار تومان در ماه شدند.

دسته دوم مستمری‌بگیرانی بودند که درآمدی بالای ۱۰ میلیون در ماه داشتند و درنتیجه تنها افزایش ۱۰ درصدی مستمری به آنها تعلق گرفت.

این شیوه افزایش با واکنش اعتراضی کارگران بازنشسته مواجه شد. در کشاکش این جدال رئیس‌جمهور دستور رسیدگی به موضوع صادر کرد. وزیر پیشین کار نیز در پاسخ، از آمادگی دولت برای توزیع بسته حمایتی ویژه بازنشستگان تامین اجتماعی خبر داد.

هرچند به فاصله کوتاهی از اعلام این خبر، حجت‌الله عبدالملکی از سمت خود در وزارت رفاه استعفا داد اما کارگران بازنشسته تا به این لحظه مخالف سرسخت دریافت بسته پیشنهادی هستند.

افزایش حقوق بازنشستگان در هاله ای از ابهام

دبیر اجرایی خانه کارگر گفت: افزایش حقوق بازنشستگان دیگر از حالت عادی خارج شده و پروسه تصویب آن طولانی شده است و در خرداد هستیم و هنوز افزایش حقوق اعمال نشده است.

به گفته قربانی، اینطور به نظر می رسد که چون مستمری بازنشستگان کشوری و لشکری ۱۰ درصد افزایش داشته است دولت سعی دارد که برای حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی هم این اتفاق بیفتد، اما بازنشستگان کارگری می گویند باید مصوبه شورای عالی کار اجرا شود و ۳۸ درصد افزایش حقوق بازنشستگان سایر سطوح اعمال شود.

بر اساس ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی سازمان مکلف است میزان کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را در فواصل زمانی که حداکثر از سالی یکبار کمتر نباشد باتوجه به افزایش هزینه زندگی با تصویب هیات وزیران به همان نسبت افزایش دهد.

افزایش حقوق بازنشستگان ۱۰ درصد است؟

به صورت مشخص شیوه نگارش بخش مربوط به افزایش حقوق قانون بودجه ۱۴۰۱ با ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی در تعارض بود. به صورت عرفی سایر مستمری سطوح با نیم نگاهی به مصوبه شورای عالی کار در مورد افزایش دستمزد سایر سطوح تعیین می‌شود.

دستمزد سایر سطوح به کارگرانی تعلق می‌گیرد که درآمد ثابتی بیش از حداقل مزد مصوب داردند. برای سال ۱۴۰۱ شورای عالی کار با افزایش ۵۷ درصدی حداقل مزد و افزایش ۳۸ درصدی سایر سطوح موافقت کرد.

واضح است که اگر برای افزایش مستمری سال ۱۴۰۱، شرط قانون بودجه جایگزین ماده ۹۶ می‌شد. حقوق بازنشستگان بالای حداقل در سقف ۱۰ درصد زیاد می‌شد و احتمال نزدیک شدن آن به رشد ۳۸ درصدی دستمزد سایر سطوح وجود نداشت.

بر این اساس در ذیل به نحوه افزایش حقوق بازنشستگان در سه گروه اشاره می‌شود:

- گروه نخست،  حداقلی‌بگیران: پایه حقوق این گروه که  ۶۲ درصد  کل بازنشستگان تامین اجتماعی را دربرمی‌گیرد افزایش ۵۷.۴ درصدی می‌یابد و حداقل دریافتی آنها به پنج میلیون و ۵۸۰ هزار تومان می‌رسد.

- گروه دوم،  مستمری بگیران زیر ۱۰ میلیون تومان حقوق: پایه حقوق این گروه که  ۳۲ درصد  از بازنشستگان تامین اجتماعی را شامل می‌شود، ۱۰ درصد اضافه می‌شود و مبلغ کمک معیشتی ۶۵۰ هزار تومان به آنها تعلق می‌گیرد.

-  گروه سوم ، مستمری بگیران بالای ۱۰ میلیون تومان حقوق: برای این گروه که تنها  شش درصد  بازنشستگان تامین اجتماعی را شامل می‌شوند، افزایش ۱۰ درصدی پایه حقوق اعمال خواهد شد.

همچنین برای هرسه گروه علاوه بر مبالغ فوق بر اساس شرایط،  حق عائله‌مندی و حق اولاد  واریز می‌شود که  با فرض دو فرزند حدود ۶۰۰ هزار تومان  خواهد شد. به این ترتیب می‌توان گفت که  مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی به طور میانگین ۳۰ درصد افزایش یافته است .