قیمت بنزین گران شد| چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟

پورمحمدی قیمت بنزین را در گفتگویی برابر با بیست هزار تومان اعلام کرده و گفته است بنزین در این شرایط به قیمت سه هزار تومان به مردم فروخته می‌شود. تغییر قیمت بنزین از سال ۱۳۵۷ تا کنون، همواره با حساسیت‌های فراوانی از سوی دولت و مجلس و مردم صورت گرفته است و در مواردی تغییر قیمت بنزین به اعتراضات خیابانی نیز منجر شده است.آبان ماه سال ۱۳۹۸، نزدیکترین تجربه تغییر قیمت بنزین است که با اتفاقات بسیار ناراحت کننده‌ای برای افکار عمومی و جامعه ایران همراه بود. حالا، اما زمزمه افزایش قیمت بنزین یا به عبارت دیگر تغییر روند تخصیص یارانه بنزین منتشر شده است و همین امر نشان می‌دهد دولت سیزدهم برای تغییر معادلات در این حوزه گام برداشته است.

در چابهار دکه‌ها و دستفروش‌های بنزینی به چشم می‌خورد که گالن‌ها را با عنوان «بنزین تنها لیتری ۷هزار تومان» برای فروش به نمایش می‌گذارند. اما ماجرا چیست؟

سال‌هاست زلف چابهار گره خورده با مشکلات. خبری از پارک و سینما و خدمات اولیه هم نیست اما یکی از قطب‌های گردشگری است. کیمیا شدن بنزین هم از دردسرهای تازه‌ اهالی چابهار است.

سال که به نیمه می‌رسد شهر می‌شود میزبان توریست‌ها و مسافران. مهمانان از راه رسیده چشم می‌دوزند به زیبایی‌ها اما اهالی می‌مانند و صف‌های طولانی و بی‌بنزینی. جایگاه‌هایی که محدودند و نازل‌هایی که اغلب‌شان به بهانه خرابی بیکار مانده‌اند.

سهمیه‌ای که کفاف یک هفته را می‌دهد

دل‌شان خون است از صف‌ها و ساعت‌های طولانی معطلی در پمپ‌بنزین‌ها. هفت شب خودشان را به پمپ‌بنزین برسانند حدود ساعت ۱۱ نوبت پر کردن باک‌شان می‌رسد. تاکسی باشی یا خودروی شخصی فرقی ندارد، سهم مشترک معطلی‌های چند ساعته است برای یک باک بنزین.

قوانین سهمیه‌بندی بنزین و ماجرای کارت سوخت یعنی ۶۰-۵۰ لیتر بنزین. «سهمیه کارت سوخت به زور کفاف یک هفته را می‌دهد.» سه هفته از ماه هم چشم می‌دوزد به بنزین آزاد. بنزینی که شلوغی صف و تقاضای بالای نرخش را تعیین می‌کند. سوختی که گاهی اوقات با ناز و با نرخ ۷هزار تومان سر ریز می‌شود درون باک‌های خالی از بنزین. «بنزین آزاد ۱۰ لیترش می‌شود حدود ۱۰۰هزار تومان.»

حذف کمک‌هزینه سوخت  ۳۰۰-۲۰۰ تومانی

شش ماه اول سال سخت نمی‌گذرد به ماشین‌دارها چون خبری از مسافر و گردشگر نیست. سال به نیمه که می‌رسد دردسرها شروع می‌شود. خیلی‌ها مسافر چابهارند و سودای دیدن زیبایی‌هایش را در سر می‌پرورانند. سوداگران طبیعت و زیبایی‌های چابهار سر ریز می‌شوند در شهر تا دردسر بنزین دامن اهالی را بگیرد. صف‌های خلوت جای‌شان را می‌دهند به قطار ماشین‌هایی که بنزینی به باک‌شان نمی‌بینند.

نمی‌دانند از صف‌های طولانی شکایت کنند یا از قیمت سر به فلک برداشته بنزین آزاد. مشکل کمبود جایگاه هم هست تا خون شود دل‌شان.

اعتراض دارند اما نمی‌دانند اعتراض‌شان را باید پیش چه کسی ببرند. بارها پیگیر ماجرا بودند از اتحادیه و جاهای دیگر اما همه بی‌نتیجه و ابتر. دوره‌ای که شرایط برایشان سخت شد، قول داده شد برای کمک‌هزینه تامین سوخت . مبلغی که ماهانه سر ریز می‌شد در کارت‌های بانکی البته به ضمانت شماره ملی افراد.

مسأله‌ عادی و روزانه خیابان‌های چابهار. بنزین‌ها از گالن‌ها سر ریز می‌شوند درون بطری‌های نوشابه خانواده برای خودنمایی پیش چشم عابران. بطری‌های یک‌و نیم لیتری که جا خوش کرده‌اند روی جعبه ‌میوه‌های سر و ته شده.

کاسبی ساده اما پُرسود. نه خبری از مغازه و حتی چهاردیواری است برای به نمایش گذاشتن اجناس. سر و روی کاسبی‌شان ساده و بی‌ریاست. جعبه میوه‌ای سر و ته شده و بطری‌هایی برای لبریز شدن از  بنزین. فروشنده‌ها هم یا به جدول گوشه خیابان تکیه داده‌اند یا روی یک صندلی رنگ‌ورو رفته.

زدوبند دستفروش و جایگاهدار

ماجرا به همین سادگی‌ها هم نیست. شهروندان چابهار از خراب‌شدن عمدی نازل‌ها می‌گویند. نازل‌هایی که باید از رده خارج شوند برای طولانی‌شدن صف‌ها.

ماشین‌های دودی مرموز گاهی با چندین کارت سوخت سر می‌زنند به جایگاه‌ها. مَشک پُر بنزین برایشان لیتری هزار و ۵۰۰ تومان آب می‌خورد.

قیمت بنزین، لیتری ۷هزار تومان!

راه دور و سهمیه کم کاروکاسبی فروشنده‌های بنزین آزاد را سکه کرده. دکه‌ها و دستفروش‌هایی که گالن‌های بنزین را برای فروش به نمایش می‌گذارند؛ بنزین تنها لیتری ۷هزار تومان! یعنی یک مسیر دو دقیقه‌ای ۱۰ تا ۱۲هزار تومان خرج برمی‌دارد برای مسافر.

چابهار شهری محروم از حمل‌ونقل عمومی! شهری که تاکسی خطی به خود نمی‌بیند. گذر بی‌آرتی و مترو هم که اصلا به این گوشه کشور نیفتاده. در غیاب اینها خبری از اتوبوس‌ها هم نیست تا کاروکاسبی تاکسی‌های آزاد سکه شود.

به گفته مدیر طرح و مطالعات شهرداری چابهار شهرداری اقداماتی داشته برای راه انداختن حمل‌ونقل عمومی. اقداماتی که هنوز هم اجرایی‌شدن را به خود ندیده.

همه بار حمل‌ونقل شهری مانده بر دوش تاکسی‌های آزاد شهر. تاکسی‌هایی که اغلب از سهمیه محروم‌اند. «اغلب از بنزین آزاد استفاده می‌کنند، بنابراین کرایه‌ها بی‌نهایت بالاست.» حرف از منطقه آزاد که به میان می‌آید چابهار هم در میان نام‌ها به چشم می‌خورد. منطقه آزادی که با صدور مجوز می‌تواند شاهد تاکسی‌های وارداتی باشد برای تسهیل زندگی شهر. در حرف چابهار را پیشانی توسعه و قطب گردشگری می‌بینند اما در عمل اتفاق خاصی نمی‌افتد.

از ابتدای سال جاری تاکنون روزانه حدود ۸۶.۳ میلیون لیتر بنزین توزیع شده که در مقایسه با میزان ۷۵ میلیون لیتری در سال گذشته، افزایش ۱۵.۲ درصدی مصرف این فرآورده در کشور را نشان می دهد

از ابتدای سال جاری تاکنون روزانه حدود ۸۶.۳ میلیون لیتر بنزین توزیع شده که در مقایسه با میزان ۷۵ میلیون لیتری در سال گذشته، افزایش ۱۵.۲ درصدی مصرف این فرآورده در کشور را نشان می دهد. این میزان با توجه به صعودی بودن روند توزیع مصرف بنزین در کشور و نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، باز هم افزایش خواهد یافت که البته به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های وضع شده مرتبط با کرونا نیز بستگی خواهد داشت؛ اما اگر ممنوعیت‌های کم باشد، این عدد در تعطیلات نوروزی به حداکثر مقدار می‌رسد.

پیش بینی می شود که تردد در تعطیلات نوروزی امسال به مراتب از تعطیلات نوروزی سال‌های قبل بیشتر باشد و پیش‌بینی می شود که مصرف بنزین در کشور بیشتر خواهد بود و روند مصرف بنزین نیز افزایشی است.

در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال گذشته حدود ۱۶ درصد افزایش مصرف داشتیم و پیش بینی ها حاکیست که نوروز امسال متفاوت با سال‌های قبل باشد و اگر محدودیت‌های کرونایی نداشته باشیم، مصرف بنزین در تعطیلات نوروزی به روزانه بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر برسد.

کرامت ویس کرمی،  مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره تدابیر صورت گرفته برای این مهم اعلام کرده است: برنامه‌ریزی‌ها را از ابتدای اسفندماه انجام می‌دهیم که برای سوخت‌رسانی در ایام تعطیلات نوروزی آماده شویم. قطعا مصرف بنزین بالا خواهد رفت و برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی مناسب در انبارهای کشور انجام شده است. مامورین و اکیپ‌های عملیاتی ما در کل کشور (در مناطق عملیاتی و حوزه ستادی) مراجعه ‌می‌کنند و مسیرهای مختلف را در کشور بررسی ‌می‌کنند، نواقص و کاستی‌ها را بررسی‌ و پیگیری کنند و برطرف کنند و ان شاءلله برای تعطیلات نوروزی که شروع آن ۲۵ اسفندماه است، آمادگی کامل داشته باشیم.

طبق اعلام ویس کرمی به وزارت نفت، بازدید از جایگاه‌های عرضه سوخت کشور طبق رویه سال‌های قبل انجام می‌شود. در سال گذشته محدودیت و ممنوعیت تردد بود، از ابتدای اسفند ماه برنامه‌ریزی برای اعزام اکیپ‌های عملیاتی و تیم‌های بازرسی به مناطق مختلف کشور را انجام می‌دهیم تا آمادگی کامل جایگاه‌ها را احراز کنند تا با توجه به افزایش تعداد سفرها، بتوانیم خدمات خوبی را در بحث سوخت‌رسانی در ایام نوروز پیش‌رو ارائه کنیم.

پیش بینی افزایش مصرف بنزین احتمال واردات آن را بیشتر کرد؛ موضوعی که جلیل سالاری – مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با صراحت آن را تکذیب کرد و گفت: میانگین مصرف روزانه بنزین در شرایط فعلی ۸۶ میلیون لیتر بوده و  اکنون ذخایر بنزین در شرایط مطلوبی است و نوروز سال ۱۴۰۱ واردکننده بنزین نمی‌شویم.

در این بین خبری از تخصیص سهمیه سفر نیز وجود ندارد و تاکنون دولت در این رابطه تکلیفی را مشخص نکرده است.

میانگین مصرف بنزین در سال جاری به ۸۶ میلیون لیتر در روز رسیده است، اکنون تولید بنزین حدود ۱۰۳ تا ۱۰۴ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود. در چند روز گذشته اقداماتی در پالایشگاه لاوان در خصوص جلوگیری از خام‌فروشی انجام شد.

در خصوص سایر فراورده ها نیز باید گفت از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا اواسط بهمن ماه سال جاری به صورت میانگین روزانه حدود ۵۱۰۰ تن گاز مایع در کشور توزیع شده که این عدد در سال گذشته، ۵۴۰۰ تن بوده، این رقم در مقایسه با سال گذشته حدود ۵.۶ درصد کاهش یافته که یکی از دلایل آن، توزیع الکترونیکی بوده، از ابتدای سال همچنین به صورت میانگین روزانه ۳.۹ دهم میلیون لیتر نفت سفید در کشور توزیع شده که این عدد در سال گذشته ۴.۵ میلیون لیتر در روز بوده که کاهش ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد و علت این کاهش افزایش تعداد روستاهای گازرسانی شده است.

همچین روزانه حدود ۴ میلیون لیتر سوخت هوایی در کشور توزیع می‌شود که این رقم در ایام نوروز با توجه به افزایش تقاضا، بیشتر ‌می‌شود و به روزانه ۵ میلیون لیتر نیز افزایش پیدا می‌کند. هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم، این رقم افزایش پیدا می‌کند.